AGBU Mourns the Loss of Globally Beloved Philanthropist Artemis Nazarian

The epitome of gracious and selfless generosity and a perpetual shining light in the Armenian world, Artemis Nazarian of New Jersey passed away on April 9th, succumbing to complications of coronavirus infection.

“No words can truly express our profound sorrow that our dear Artemis has been taken from us,” said Berge Setrakian, AGBU President. “Her passing floods our hearts and minds with so many emotions and cherished memories—not only on a personal level, but also what she represents collectively to our AGBU family. Alongside her husband, the great philanthropist and former AGBU Central Board member Nazar Nazarian, her generosity has somehow touched the life of practically every last Armenian—across communities, generations, continents, and in Armenia.”

Born in 1932 in Aleppo, Syria, Artemis (nee Topjian) could never have imagined the life of destiny she would live and the impact her tremendous heart, kind disposition, and can-do spirit would make on the lives of thousands, both worldwide and in her own community. She served on countless committees, church ladies’ guilds, and the local Englewood Women’s Club, among other civic and cultural endeavors. Her travels and adventures in pursuit of helping others supplied ample content with which to sustain her love of storytelling.

Arriving in America as a toddler, she was raised in Watertown, MA, graduated cum laude from Boston University with a degree in accounting, and met and married the would-be philanthropist Nazar Nazarian, originally from Lebanon, who was a pharmacist by education, and member of the family’s international textile company established in Beirut by his illustrious philanthropist father Levon Nazarian.

With the continued success of the family business in America and their passion to carry on the legacy of community service, the Nazarian couple became a transformative force for good that found its way into every corner and sector of Armenian community life—from the Armenian Church and AGBU schools, community centers and cultural pursuits to health centers of excellence and programs for youth, as well as for emergency humanitarian relief efforts around the world.

A patron of the arts and a firm believer in the power of education to transform lives, she supported numerous AGBU scholarships to students worldwide. What’s more, her special interest in children culminated in the opening of the Artemis Nazarian Preschool of the AGBU Manoogian-Demirdjian school in Los Angeles.

Another lifelong devotion of hers was the Armenian Church. Her unwavering support of the Armenian Catholicisate in Etchmiadzin reflected on the Sulahian side of her maternal family tree, which according to her, boasted numerous clergy. Other family members were active in Armenian political organizations, influencing her sense of activism and community and interest in Armenian affairs.

From New York to Etchmiadzin, Beirut to Los Angeles, Buenos Aires to Aleppo, there is bound to be a plaque, eponymous building sign or photo showing Artemis beaming with pride at the opening of a center, school or health facility, surrounded by grateful beneficiaries, or humbly receiving public honors by church leaders, dignitaries and officials from a cross section of Armenian institutions.

“Her steadfast support of all things AGBU and Holy Etchmiadzin was eclipsed only by her dedication to Nazar and their children,” Setrakian went on to say, likening her to the muse to her husband, always finding projects and endeavors worthy of the family’s moral and financial support.

Her joy of giving back obviously set the example for her son Dr. Levon Nazarian and daughter Seta Nazarian, both of whom are active in the AGBU leadership as central board member and development advisor respectively, along with daughter-in-law Claudia Nazarian, current chair of multiple AGBU program committees, and William Nazarian, current chair of the AGBU Young Professionals of Greater New York and one of the Nazarians’ five grandchildren who include: William and his brother Nicholas, the sons of Seta Nazarian; and Matthew, Gregory, and Daniela, the sons and daughter of Levon and Claudia Nazarian.

Under these extraordinary circumstances and to bring comfort to the immediate family who must grieve in isolation without the presence of relatives and friends around them, AGBU has created a special website for the community to offer condolences and celebrate her life at rememberingartemis.com. In honor of her love of the arts and support of young talents, the family has requested in lieu of flower donations to be made to the AGBU Artemis Nazarian Memorial Scholarship for Performing Arts (agbu.org/artemisnazarian).

“While more traditional memorials and commemorations for her are sure to follow in the future, the life and times of Artemis Nazarian tell an inspiring story all their own in both AGBU and modern Armenian history,” Setrakian noted.

Read Obituary: English | Armenian

Հ.Բ.Ը.Մ.ը Կը Սգայ Իր Աշխարհատարած Շրջանակներուն Կողմէ Սիրուած Եւ Յարգուած Բարերարուհի Արտեմիս Նազարեանի Կորուստը

Ապրիլ 9-ին, Նիւ Ճըրզիի մէջ, Քորոնավիրուսի պատճառած առղջական բարդութիւններու եւ կարճատեւ հիւանդութեան իբր հետեւանք, կեանքին հրաժեշտ տուաւ Արտեմիս Նազարեան, որ հայաշխարհին ծանօթ էր իբր բարեսրտութեամբ, ջերմ հոգածութեամբ եւ արատաձեռնութեամբ փայլող ազնուականութեան տիպար:

Հ.Բ.Ը.Մ.ի Նախագահ Պերճ Սեդրակեան այս առթիւ կը նշէ, թէ «կարելի չէ պարզ խօսքերով արտայայտել այն խոր վիշտը եւ յուզումը որ Արտեմիսի մեկնումը կը պատճառէ բոլոր անոնց, որոնք  անձնական թէ ընդհանրական բազմաթիւ ջերմ յուշերով կապուած էին իրեն:  Միշտ իր ամուսնոյն,  մեծ բարերար եւ Կեդրոնական Վարչական Ժողովի նախկին անդամ Նազար Նազարեանի կողքին, անոր արատաձեռնութեան բարիքները վայելած են շատ շատեր, տարբեր համայնքներու, սերունդներու, աշխահամասերու եւ Հայաստանի մէջ:»

Ծնեալ Թօփճեան, 1932-ին Հալէպ, Սուրիա, նախախնամութեամբ որոշուած իր կեանքի հետագայ ուղին, իր լայնասրտութիւնը, ազնիւ բնաւորութիւնը եւ նախաձեռնութեան ոգին, զինք պիտի դարձնէին իր անմիջական համայնքին մէջ թէ աշխարհի տարածքին, հազարաւորներու վրայ իր յատուկ դրոշմով ճանչցուած անձնաւորութիւն մը: Ան իր ներդրումը ունեցաւ անթիւ յանձնախումբերու, եկեղեցասէր տիկնանց խմբակցութիններու, իր բնակավայր Էնկըլվուտի Կանանց Ակումբի,  որոնց շարքին նաեւ այլ ընկերային եւ մշակութային ձեռնարկներու մէջ: Իր պատմելու բնատուր հակումին անսպառ նիւթ կը հայթայթէին մարդասիրական նպատակներէ մղուած իր բազմաթիւ եւ յաճախակի ճամբորդութիւններն ու արկածախնդրութիւները:

Հօրենական ընտանիքը Ամերիկայ փոխադրուած էին երբ ինք տակաւին երախայ էր: Մեծցած եւ կազմաւորուած էր Ուոթըրթաունի մէջ, Մէսէչուսեց եւ աւարտած Պոսթընի Համալսարանը որպէս գերազանց ուսանող, հաշուագիտութեան ճիւղին մէջ: Ամուսնացած էր ապագայ մեծ բարերար Նազար Նազարեանի հետ, զաւակը Լիբանանի հանրածանօթ բարերարներէն Լեւոն Նազարեանի, որ մասնագիտացած իբր դեղագործ, միացած էր ընտանիքի Պէյրութի մէջ հիմնուած հիւսուածեղէնի միջազգային ընկերութեան:

Ընկերութեան Ամերիկայի մէջ ծաւալած գործարարական փայլուն յաջողութիւնը առիթ ընձեռած էր Նազարեան զոյգին, յառաջ տանելու Նազարեան ազնուական գերդաստանի ընկերային ծառայութեան փայլուն աւանդութիւնը, զիրենք դարձնելով բարեգործութեան հզօր եւ ազդեցիկ գոծօն մը, որուն բարերար ազդեցութիւնը իր դրսեւորումը պիտի գտնէր հայկական համայնքային կեանքի բոլոր մարզերուն մէջ, Հայ Եկեղեցիէն եւ Հ.Բ.Ը.Մ.ի վարժարաններէն մինչեւ ընկերային կեդրոններ, արուեստի գործունէութիւններ, առողջապահական յառաջադէմ կառոյցներ եւ մարդասիրական օգնութեան նախաձեռնութիւններ աշխարհի տարածքին:

Ըլլալով կրթութեան կենսական դերին խորապէս հաւատացող եւ արուեստները հովանաւորող անձնաւորութիւն մը, Արտեմիս Նազարեան լայն աջակցութիւն բերած էր Հ.Բ.Ը.Մ.ի ուսանողներու տրամադրուած բարձրագոյն ուսման կրթաթոշակներուն, աշխարհի տարածքին: Իր այս տեսլականին մէկ այլ դրսեւորումն էր Հ.Բ.Ը.Մ.ի Լոս Անճէլըսի Մանուկեան-Տեմիրճեան վարժարանի նախամանկապարտէզի բաժինին կառուցումը:

Հայ Եկեղեցին նոյնպէս իր կեանքի բաղկացուցիչ մէկ մասը կը կազմէր: Իր անվերապահ նուիրումը եւ անխախտ հաւատարմութիւնը Էջմիածինի Կաթողիկոսութեան, ան կը վերագրէր իր Սիւլահեան մօրենական ընտանեկան ճիւղին, որմէ բազմաթիւ կօնաւորներ սերած էին: Ընտանիքի այլ անդամներ գործօն եղած էին քաղաքական կեանքի մէջ, ուրկէ եւ իր հետաքրքրութիւնն ու աշխոյժ մասնակցութւնը հայ կեանքէն ներս զանազան ընկերային եւ համայնքային գործունէութիւններու:

Նիւ Եորքէն Էջմիածին, Պէյրութէն Լոս Անճէլըս, Պուէնոս Այրէսէն Հալէպ, անպայման կարելի է գտնել յուշատախտակ մը, անուանակոչուած շէնք մը, կամ յուշանկար մը, որ կը ներկայացնէ Արտեմիսի գոհունակ մասնակցութիւնը Կեդրոնի մը, դպրոցի մը կամ առողջապահական ծառայութեան կեդրոնի մը բացման արարողութեան, կամ զինք գնահատելու համար կազմակերպուած ձեռնարկի մը լուսանկարը, ուր ան կը տեսնուի շրջապատուած հայկական տարբեր կառոյցներու հոգեւոր կամ քաղաքական առաջնորդներով ու պաշտօնական անձնաւորութիւններով:

Պերճ Սեդրակեան իր ակնարկութեան մէջ նաեւ կ'ընդգծէ, թէ «Հ.Բ.Ը.Մ.ի եւ Էջմիածինի նկատմամբ շեշտուած հետաքրքրութեան առընթեր, Արտեմիսի էութիւնը կը կազմէին ամուսնոյն Նազարի եւ իրենց զաւակներուն հանդէպ անոր բուռն ու անսակարկ նուիրումը: Ան կարծես ներշնչման աղբիւր էր իր ամուսնոյն համար, շարունակ անոր ուշադրութիւնը սեւեռելով այս կամ այն ծրագիրին կամ նախաձեռնութեան վրայ, զորս կարեւոր կը սեպէր արժանացնելու ընտանիքի բարոյական կամ նիւթական աջակցութեան:»

Ան յայտնապէս իր բարի օրինակով, իր ազգին եւ համայնքին ծառայելու գոհուակութեան ոգին փոխանցած էր իր զաւակներուն Լեւոնին եւ Սեդային, ինչպէս նաեւ իր հինգ թոռներուն, Ուիլիըմի, որ ներկայիս ատենապետն է Նիւ Եորքի Երիտասարդ Արհեստավարժներու Խումբին եւ անոր եղբօր Նիքըլըս Ալպրախթի, ինչպէս եւ Մաթիու, Կրէկըրի եւ Տանիէլա Նազարեաններուն: Տոքթ. Լեւոն Նազարեան մաս կը կազմէ Հ.Բ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչական Ժողովի ծրագիրներու մշակման յանձնախումբին, իսկ անոր կինը, Քլոտիա Նազարեան, անդամ է եւ գլխաւորած է միութեան մէկէ աւելի յանձնախումբեր:

Նկատի ունենալով որ ներկայի արտակարգ իրադրութեան մէջ, ընտանիքի անմիջական անդամներ պարտադրուած են առանձինն սգալու իրենց կորուստը, զրկուած իրենց ազգականներու եւ բարեկամներու սերտակցութեան ընձեռած սփոփանքէն, Հ.Բ.Ը.Մ.ը ստեղծած է յատուկ կայք մը, ուր համայնքի անդամներ կրնան իրենց վշտակցութիւնը յայտնել Նազարեան ընտանիքին. rememberingartemis.com

Պերճ Սեդրակեանի խօսքերով, «Մինչ հետագային աւանդական յուշահագրութիւններ եւ գնահատանքի ձեռնարկներ վստահաբար արդար տուրք պիտի մատուցանեն Արտեմիսի բարերարութիւններուն եւ ազգասիրական ամբողջանուէր արարքներուն, իր կեանքի ապրող օրինակը, որպէս ներշնչման աղբիւր եւ խօսուն վկայութիւն պիտի շարունակէ մնալ Հ.Բ.Ը.Մ.ի եւ Հայոց ժամանակակից պատմութեան էջերուն վրայ:»

Ընտանիքին փափաքով, յարգելու համար իր խոր համակրանքը եւ աջակցութիւնը երիտասարդ տաղանդներու, կը խնդրուի փոխան ծաղկեպսակի նուիրատուութիւնները կատարել Հ.Բ.Ը.Մ.ի Կատարողական Արուեստներու Արտեմիս Նազարեան Կրթաթոշակի Ֆոնտին հետեւեալ հասցէին. agbu.org/artemisnazarian